<<Geri

Ofset Hazne Suyu ve pH Kavramý

Ofset baskýda iþsiz alanlarýn mürekkep almamasý için bu yerlerin
nemlendirilmesi þarttýr. Bu görevi yerine getiren hazne suyu, genellikle zamk,
fosforik asit, amonyum bikromat gibi kimyasal maddelerin su içindeki
çözeltilerinden ibarettir. Bu kimyasal maddeler, suyun, kalýbýn iþsiz alanlarýna
yerleþmesine ve bir su filmi haline gelmesine yardýmcý olur.
Hazne suyunun kalýbýn ömrü üzerinde çok büyük etkisi vardýr. Kalýbýn iþsiz
alanlarýnýn devamlý suya karþý ilgi duymasý hazne suyunun uygun olarak
hazýrlanmasýna baðlýdýr. Bu da asitlik derecesini (pH) kontrol etmekle
mümkün olur.
Bilindiði gibi bazý maddeler "asit" ve bazý maddeler "alkali" olabilir. Sirke ve
limon, asitli maddelere; çamaþýr sodasý ise alkali maddelere örnek gösterilir.
Asit veya alkali özelliði taþýmayan maddeler ise "nötr" maddelerdir. Su nötr
bir maddedir. Asit ve alkali terimleri birbirinin tam karþýtýdýr. Bunlar uygun
oranlarda karýþtýrýldýklarýndan birbirlerini nötralize ederler.
Tüm asit maddelerin asit dereceleri ayný deðildir. Bu farklýlýk pH ölçeði
üzerinde gösterilir. Nasýl ki sýcaklýk ölçümleri için termometre kullanýlýyorsa,
asit veya alkali deðeri ölçümleri içinde pH ölçeði kullanýlýr. Bu ölçek 0 -14
arasýndaki sayýlarý gösterir. Su nötr olduðu için, bu ölçeðin tam ortasýnda yer
alýr ve suyun pH deðeri 7 dir. Bu noktanýn üstündeki sayýlar alkali maddelere,
altýndaki sayýlarda asit maddelere aittir. Mesela, pH deðeri 2 olan herhangi
bir maddenin asidik olduðu ortadadýr.
PH ölçeði bir logaritmik ölçektir. Yani pH deðerindeki l birimlik bir deðiþiklik
asitlik veya alkalilikte 10 kat, 2 birimlik bir deðiþiklik 100 kat deðiþmeyi
gösterir. Öyleyse pH'ý 4 olan bir madde pH'ý 5 olan bir maddeden 10 kat ve
pH'ý 6 olan bir maddeden de 100 kat daha asidiktir.
Bilindiði gibi Ofset baský, su ve mürekkep iliþkisine dayanmaktadýr. Ofset
baskýda suyun PH derecesi yani su sertliði burada (P) yoðunluðu, (H)
hidrojen moleküllerini ifade eder. Ofset baskýda en ideal su sertliði yani PH
4.8 - 5,6 arasýnda olmasýdýr. Suyun bu sertlik derecelerinden aþýrý derecede
sapmasý halinde örneðin 3 olmasý suyu asidik yapacaðýndan kalýbýn
emülsiyonunda bozulmalar görülecek ve baskýya devam edilmesi halinde
kalýbýn tamamen silinmesi söz konusu olacaktýr ki; buna kalýp uçmasý denir.
Bu duruma sebebiyet veren unsurlar ise;


1. Fazla tirajlý iþlerde kâðýt tozlarýnýn su haznesine karýþmasý. Çünkü kaðýdýn
yapýmýnda kullanýlan þap ve kaðýdýn ana malzemesi olan selüloz, asidik
özellik taþýmaktadýr.


2. Ofset yardýmcý maddeleri üreten firmalar tarafýndan hazýrlanan hazne suyu
yerine, çeþme suyu tercih edilmesi, hazne suyunun asidik olmasýna sebep
olur. Çünkü bu sularýn arýtma iþlemleri sýrasýnda kullanýlan þap ve klor su
sertlik derecesini etkilemektedir.
Karþýlaþýlan bir baþka sorunda suyun alkali yani bazik ortam yönünde
bozulmasýdýr.
Örneðin PH'ýn 11 olmasý gibi. Bu durumda su sabunsu özellik
göstereceðinden baskýda kalýbý yeterli oranda suya doyuramayacaktýr. Bu
durumda kalýbýn iþ dýþýnda kalan yerleri suyu tutmasý gerekirken yeterli
derecede nemlenemeyince mürekkebi kabul etmeye baþlayacaktýr ki buna ton
tutma denir.
1. PH deðerinin bazik ortaným yönünde bozulmasý,
2. Suya herhangi bir þekilde yað karýþmasý,
3. Su ve mürekkep ayarýnýn doðru yapýlamamasý