<<Geri
muhafaza edilir. Kopya edilecek olan ofset kalıplarının birçok çeşidi vardır.
Bunları sırasıyla inceleyelim:
1) Çinko Kalıplar :
Kaba grenli olduğu için, ince tramlı, hassas kopyalar için elverişli değildir. Tire işler için daha
uygundur. İnce tramlı işlerde noktalar kaba gren aralarında kalarak kırılır ve dolayısıyla
kalite kaybı olur. Çinko kalıplarla ulaşılan tiraj, modern kalıplara oranla daha azdır. Çinko
kalıplar, en eski metal kalıplardır. Çabuk okside olurlar. Bütün bu dezavantajları yanında
çinko kalıplarının bazı iyi tarafları da vardır. Bunlarla baskı makinesinde ayar yapılırken bir
miktar uzatılabilirler. Böylece küçük ayarsızlıklar düzeltilebilir. Ayrıca basılan kalıp
yüzeyindeki resim silinip gren yapılarak yeniden kullanılabilir.
2) Alüminyum Kalıplar :
Bu kalıpların, hafif olması ve üzerlerine ince gren yapılabilmesi, dolayısıyla hassas işlere
uygun olması, çinko kalıplara rakip olması için etken olmuştur. Alüminyum kalıplar, az
emaye ile hazırlanabildiği ve az hazne suyuna ihtiyaç gösterdiği için de avantajlıdır. Baskıda
orijinal nokta değerlerine büyük ölçüde sadık kalırlar. Nokta büyümesine yol açmaz. Az boya
ile net, keskin resim verir. Çinko kadar olmasa da bir kaç kez silinip yeniden grenlenebilir.
3) Çok Metalli Kalıplar :
Çok metalli kalıplar iki veya üç değişik metal tabakanın birleşmiş şeklidir. Bu metal
tabakaların, su ve boyaya olan reaksiyonları birbirleri ile zıttır. Boyayı kabul etmesi gereken
yerlerde lâk yerine, bakır bulunur. Suyu tutması gereken yerler ise çelik, krom veya krom -
çelik alaşımı ile kaplıdır. Çok metalli kalıplar yüksek tirajlı işlerin temiz ve boyaya doygun
olarak basılabilmesine imkan verirler. Dezavantajları ise, teçhizat ve kalıp olarak pahalı
olmaları, alüminyum kalıplara göre iki kat daha fazla zamanda hazırlanmaları ve tashih
imkanının çok sınırlı olmasıdır. Bu kalıpların ayrı bir özellikleri de ancak bir defa
kullanılabilmeleri, yani kullanıldıktan sonra silinip yeniden grenlenememeleridir.
a. Bi - Metal kalıplar : Bunlar bakır, demir karışımı veya pirinç boya alıcı özellikte bir taşıyıcı
tabaka ve onun üzerinde de bir krom tabakasından oluşurlar. Krom tabakası suyu kabul
eder, fakat boya almaz niteliktedir. Oksidasyonu önlemek için zamklamaya gerek duyulmaz.
Örnek: Krause'nin Bio-M kalıbı .
b. Tri - Metal kalıplar : Bu kalıplarda teneke, çelik veya alüminyum taşıyıcı tabaka üzerinde
bakır tabaka bulunur Bakırın üstünde de krom tabakası yer alır. Bu kalıpların Bi-metal
kalıplarından farkı, taşıyıcı olarak ayrı bir metal plakanın kullanılmasıdır.
Örnek: Krause Bio kalıbı, Schoemba firmasının eisentri kalıbı
Ofset Kalıpları
Hazırlanan montaj folyeleri (Astrolonlar) ofset kalıp atölyesinde kalıp çekilmek üzeremuhafaza edilir. Kopya edilecek olan ofset kalıplarının birçok çeşidi vardır.
Bunları sırasıyla inceleyelim:
1) Çinko Kalıplar :
Kaba grenli olduğu için, ince tramlı, hassas kopyalar için elverişli değildir. Tire işler için daha
uygundur. İnce tramlı işlerde noktalar kaba gren aralarında kalarak kırılır ve dolayısıyla
kalite kaybı olur. Çinko kalıplarla ulaşılan tiraj, modern kalıplara oranla daha azdır. Çinko
kalıplar, en eski metal kalıplardır. Çabuk okside olurlar. Bütün bu dezavantajları yanında
çinko kalıplarının bazı iyi tarafları da vardır. Bunlarla baskı makinesinde ayar yapılırken bir
miktar uzatılabilirler. Böylece küçük ayarsızlıklar düzeltilebilir. Ayrıca basılan kalıp
yüzeyindeki resim silinip gren yapılarak yeniden kullanılabilir.
2) Alüminyum Kalıplar :
Bu kalıpların, hafif olması ve üzerlerine ince gren yapılabilmesi, dolayısıyla hassas işlere
uygun olması, çinko kalıplara rakip olması için etken olmuştur. Alüminyum kalıplar, az
emaye ile hazırlanabildiği ve az hazne suyuna ihtiyaç gösterdiği için de avantajlıdır. Baskıda
orijinal nokta değerlerine büyük ölçüde sadık kalırlar. Nokta büyümesine yol açmaz. Az boya
ile net, keskin resim verir. Çinko kadar olmasa da bir kaç kez silinip yeniden grenlenebilir.
3) Çok Metalli Kalıplar :
Çok metalli kalıplar iki veya üç değişik metal tabakanın birleşmiş şeklidir. Bu metal
tabakaların, su ve boyaya olan reaksiyonları birbirleri ile zıttır. Boyayı kabul etmesi gereken
yerlerde lâk yerine, bakır bulunur. Suyu tutması gereken yerler ise çelik, krom veya krom -
çelik alaşımı ile kaplıdır. Çok metalli kalıplar yüksek tirajlı işlerin temiz ve boyaya doygun
olarak basılabilmesine imkan verirler. Dezavantajları ise, teçhizat ve kalıp olarak pahalı
olmaları, alüminyum kalıplara göre iki kat daha fazla zamanda hazırlanmaları ve tashih
imkanının çok sınırlı olmasıdır. Bu kalıpların ayrı bir özellikleri de ancak bir defa
kullanılabilmeleri, yani kullanıldıktan sonra silinip yeniden grenlenememeleridir.
a. Bi - Metal kalıplar : Bunlar bakır, demir karışımı veya pirinç boya alıcı özellikte bir taşıyıcı
tabaka ve onun üzerinde de bir krom tabakasından oluşurlar. Krom tabakası suyu kabul
eder, fakat boya almaz niteliktedir. Oksidasyonu önlemek için zamklamaya gerek duyulmaz.
Örnek: Krause'nin Bio-M kalıbı .
b. Tri - Metal kalıplar : Bu kalıplarda teneke, çelik veya alüminyum taşıyıcı tabaka üzerinde
bakır tabaka bulunur Bakırın üstünde de krom tabakası yer alır. Bu kalıpların Bi-metal
kalıplarından farkı, taşıyıcı olarak ayrı bir metal plakanın kullanılmasıdır.
Örnek: Krause Bio kalıbı, Schoemba firmasının eisentri kalıbı