<<Geri
Satine kâğıtlar, her baskı sisteminde kullanılmakla birlikte, özellikleri bakımından
değişiklikler söz konusudur. Kazeinli ve parlak olanlar, genellikle çok renkli tipo
baskı işlerinde kullanılır. Tebeşir tozu ilaveli, yumuşak ve mat olanlar ise çoğunlukla
ofsette, portre ve düz tonlu işler için kullanılır. Ambalaj kağıtları ve kartonlar :
Ambalaj kâğıtları ve kartonlar için kullanılan her tür odun veya selüloz hamuru,
onların kalitelerini etkiler. Düşük kaliteli kâğıt veya kartonlar çoğunlukla kullanılmış
kâğıt, paçavra, saman gibi maddelerle yapılır. Daha iyi cinsleri için ise ağartılmış
selüloz kullanılır. Kötü kaliteli kartonlar, üzerine birinci hamur veya ince kuşe kâğıt
yapıştırılarak kullanılabilir. Kuşe ve krome kağıtlar : Yüzeyleri dolgu maddeleri ile
kaplanıp perdahlanarak kaliteleri yükseltilen kâğıtlardır. Bu kâğıtların her iki yüzü de
parlak olanlarına kuşe kâğıdı, tek yüzü parlak olana da krome kâğıt veya
"kromelüks" adı verilir.
Tabii kuşede, dolgu maddeleri kağıt hamurunun içine karıştırıldığı için, yüzeysel
dolgu maddeli kuşe kağıtlara oranla beyazlıkları daha azdır. Tabii kâğıtlarda dolgu
maddesi bulunmaz. Satine edilmeleri onlara parlaklık kazandırır. Ancak
beyazlıklarından kaybettirir. Gazete kağıtları : Kağıt makinesinden çıkan ham kağıt,
gazete kâğıdı olarak kullanılabilir. Yüzeyinin düzleştirilmesi ve parlatılması için
ayrıca bir işlem yapılmaz. Bu kâğıt %75 odun, %10 dolgu maddesi, %15 selülozdan
oluşur. Odun oranı çok olduğu için çabuk sararır.
Gazete kâğıtları, çok az tutkallandıkları için emicilikleri çok fazla olur.
Aydınger kağıdı : Saydam yüzeyli özel bir kâğıt çeşidi.
Banknot kâğıdı : Para basımı veya diğer çok kıymetli evrak baskısı için kullanılan ve
sahtesi yapılmayan kâğıt.
Canson kâğıdı : Dayanıklı ve parlak resim kâğıdı.
Elişi kâğıdı : Ön yüzü parlak ve renkli mat kâğıt.
Eczane kâğıdı : Pelür kağıttan daha ince, beyaz ve hafif kâğıt. İpek kâğıt : İyi cins
fotoğraf kâğıdı.
Kablo kâğıdı : Yalıtma malzemesi olarak kullanılan kâğıt.
Karbon kâğıdı : Kopya çıkarmak için kullanılan bir tarafı karbon boyalı kâğıt. Kasap
kâğıdı : Yarı saydam hale getirilmiş kaba kâğıt. Kömür kâğıdı : Gravürlerde kullanılan
jelatinli kâğıt.
Kraft kâğıdı : Dayanıklı ambalaj kâğıdı.
Krepon kâğıdı : Her iki yüzünde de ince kabarık çizgiler bulunan kırışıklı bir çeşit el
işi kâğıdı.
Mulaj kâğıdı : Elbise patronu için kullanılan saydam kâğıt.
Ozalit kâğıdı : Kalıplardan resim çoğaltmaya yarayan yüzeyi ışığa karşı duyarlı madde
ile kaplı kâğıt.
Pelür kâğıdı : Çok hafif ve ince kâğıt.
Saman kâğıdı : Saman hamurundan yapılan kâğıt. Sigara kâğıdı : Sigara tütününün
sarıldığı kâğıt.
Yağlı kâğıt : Yağ emmeyen kâğıt.
Zımpara kâğıdı : Yüzeyi aşındırıcı maddeyle kaplanmış kâğıt.
1 -İnce kâğıtlar- Sigara kâğıdı - Sargılık kağıt - Pelür kağıdı
2 - Yazı ve baskı kâğıtları- I. Hamur kağıtlar - II. Hamur yazı kâğıdı - III.Hamur baskı
kağıdı - II. Hamur teksir kâğıdı - II. Hamur renkli kâğıt - Gazete kâğıdı
3 - Ambalaj kâğıtları- Kraft ambalaj kâğıdı - Çimento torba kâğıdı - Selüloz renkli
kâğıt -Şires kâğıdı - Kaplık kâğıt
4 - Özel kâğıtlar- Parşömen kâğıdı - Gomalı (zamklı) kâğıt - Soğan kâğıdı veya Gofreli
pelür - Aydınger kâğıdı - Selefon kâğıdı (jelatin vb.)
5 - Kartonlar- Dosya kartonu - Bristol karton - Krome karton - Kraft karton - Tripleks
karton - Saman kartonu - Beyaz karton - Gri karton
6 - Mukavvalar
Kağıt Ölçüleri
Kâğıt ölçüsü olarak Alman DIN normu uygulanmaktadır. Buna göre başlıca 3 kâğıt
ölçüsü kullanılmaktadır.
A0 : 841 x 189 mm, B0 : 1000 x 1414 mm, C0 : 917 x l297 mm
Bu ölçüler kâğıdın katlanmamış ölçüleridir. Kâğıt bir defa katlanınca oluşan ölçü, Al
Bl, Cl ölçüsüdür. Örneğin; A4 ölçüsündeki bir kâğıdın yâni 4 kere katlanan kâğıdın
ölçüsü 210 x 297 mm olur. Ülkemizde daha çok A ve B ölçüleri
kullanılmaktadır.Standart kağıt ölçüleri- 50 x 70 cm = Çıkartma kağıtları
-57 x 82 cm = I, II, III. Hamur, Kuşe kağıtlar, Biletlik
-59 x 82 cm = I, II, III. Hamur, Pelür kağıtlar
-59 x 92 cm = Avrupa parşömen
-64 x 90 cm = I. Hamur, Kuşe kağıtlar
-68 x 100 cm = I, II, III. Hamur, Biletlik kağıtlar
-70 x 100 cm = I, II, III. Hamur, Kuşe kağıtlar, Bristoller, ... Gramaj : Kağıdın 1m2
sinin gram olarak ağırlığına , o kağıdın gramajı denir. Kağıt Kalitesinin Kontrol
Edilmesi1) Kâğıdın yüzeyi, dokunarak veya üstten ve alttan ışıklandırılarak lüp ile
tetkik edilir.
2) Kâğıdın sağlamlığı, defalarca katlanarak ve enine, boyuna yırtılarak anlaşılır.
Kalınlık ise mikrometre ile ölçerek anlaşılabilir.
3) Kâğıdın tutkal miktarı, mürekkepli kalemle enine ve boyuna çizgiler çekilerek
anlaşılabilir. Mürekkep yayılmaz ve arkaya geçmezse kâğıt tam tutkallıdır. İnce ve
kalın tüm çizgiler yayılır ve arkaya geçerse kâğıt çok az tutkallı veya hiç
tutkallanmamıştır. Kalın çizgiler yayılır ve arkaya geçerse, kâğıt yarı tutkallı
demektir.
4) Kâğıdın odun miktarının tespiti için l ölçek phloroglucin, 5 ölçek % 100 saf alkol
ve 5 ölçek tuz ruhu karışımından l damla kâğıdın üstüne sürülür. Kâğıdın rengi, odun
miktarına göre az veya çok kırmızılaşır.
5) Sunî filigran kalıpla basıldığı için, kâğıdın hep aynı yerinde bulunur ve zamanla
kaybolabilir. Hakiki filigranın yeri ise kâğıttan kâğıda değişir ve hiçbir zaman
kaybolmaz.
6) Hava geçirmeyen kâğıt, altında mum yakıldığı zaman kabarcık çıkartır.
7) Yağ geçirmeyen kâğıt, üzerine bir damla terebentin damlatıldığında, 30 saniye
terebentini altına geçirmez.
8) Kâğıdın tozlu oluşu, üzeri siyah bezle silinerek veya siyah kâğıt üzerine
silkelenerek anlaşılabilir.
9) Kâğıdın yolunma derecesini anlamak için, yüzeyine ıslak parmakla bastırılıp
süratle çekilir.
10) Kâğıdın sararması, bir parça kâğıdın yarısı açıkta kalacak şekilde bir kitap
arasına konulup gün ışığına bırakılarak anlaşılabilir.
Kağıt Çeşitleri
Satine (Parlak) kağıtlar :Satine kâğıtlar, her baskı sisteminde kullanılmakla birlikte, özellikleri bakımından
değişiklikler söz konusudur. Kazeinli ve parlak olanlar, genellikle çok renkli tipo
baskı işlerinde kullanılır. Tebeşir tozu ilaveli, yumuşak ve mat olanlar ise çoğunlukla
ofsette, portre ve düz tonlu işler için kullanılır. Ambalaj kağıtları ve kartonlar :
Ambalaj kâğıtları ve kartonlar için kullanılan her tür odun veya selüloz hamuru,
onların kalitelerini etkiler. Düşük kaliteli kâğıt veya kartonlar çoğunlukla kullanılmış
kâğıt, paçavra, saman gibi maddelerle yapılır. Daha iyi cinsleri için ise ağartılmış
selüloz kullanılır. Kötü kaliteli kartonlar, üzerine birinci hamur veya ince kuşe kâğıt
yapıştırılarak kullanılabilir. Kuşe ve krome kağıtlar : Yüzeyleri dolgu maddeleri ile
kaplanıp perdahlanarak kaliteleri yükseltilen kâğıtlardır. Bu kâğıtların her iki yüzü de
parlak olanlarına kuşe kâğıdı, tek yüzü parlak olana da krome kâğıt veya
"kromelüks" adı verilir.
Tabii kuşede, dolgu maddeleri kağıt hamurunun içine karıştırıldığı için, yüzeysel
dolgu maddeli kuşe kağıtlara oranla beyazlıkları daha azdır. Tabii kâğıtlarda dolgu
maddesi bulunmaz. Satine edilmeleri onlara parlaklık kazandırır. Ancak
beyazlıklarından kaybettirir. Gazete kağıtları : Kağıt makinesinden çıkan ham kağıt,
gazete kâğıdı olarak kullanılabilir. Yüzeyinin düzleştirilmesi ve parlatılması için
ayrıca bir işlem yapılmaz. Bu kâğıt %75 odun, %10 dolgu maddesi, %15 selülozdan
oluşur. Odun oranı çok olduğu için çabuk sararır.
Gazete kâğıtları, çok az tutkallandıkları için emicilikleri çok fazla olur.
Aydınger kağıdı : Saydam yüzeyli özel bir kâğıt çeşidi.
Banknot kâğıdı : Para basımı veya diğer çok kıymetli evrak baskısı için kullanılan ve
sahtesi yapılmayan kâğıt.
Canson kâğıdı : Dayanıklı ve parlak resim kâğıdı.
Elişi kâğıdı : Ön yüzü parlak ve renkli mat kâğıt.
Eczane kâğıdı : Pelür kağıttan daha ince, beyaz ve hafif kâğıt. İpek kâğıt : İyi cins
fotoğraf kâğıdı.
Kablo kâğıdı : Yalıtma malzemesi olarak kullanılan kâğıt.
Karbon kâğıdı : Kopya çıkarmak için kullanılan bir tarafı karbon boyalı kâğıt. Kasap
kâğıdı : Yarı saydam hale getirilmiş kaba kâğıt. Kömür kâğıdı : Gravürlerde kullanılan
jelatinli kâğıt.
Kraft kâğıdı : Dayanıklı ambalaj kâğıdı.
Krepon kâğıdı : Her iki yüzünde de ince kabarık çizgiler bulunan kırışıklı bir çeşit el
işi kâğıdı.
Mulaj kâğıdı : Elbise patronu için kullanılan saydam kâğıt.
Ozalit kâğıdı : Kalıplardan resim çoğaltmaya yarayan yüzeyi ışığa karşı duyarlı madde
ile kaplı kâğıt.
Pelür kâğıdı : Çok hafif ve ince kâğıt.
Saman kâğıdı : Saman hamurundan yapılan kâğıt. Sigara kâğıdı : Sigara tütününün
sarıldığı kâğıt.
Yağlı kâğıt : Yağ emmeyen kâğıt.
Zımpara kâğıdı : Yüzeyi aşındırıcı maddeyle kaplanmış kâğıt.
1 -İnce kâğıtlar- Sigara kâğıdı - Sargılık kağıt - Pelür kağıdı
2 - Yazı ve baskı kâğıtları- I. Hamur kağıtlar - II. Hamur yazı kâğıdı - III.Hamur baskı
kağıdı - II. Hamur teksir kâğıdı - II. Hamur renkli kâğıt - Gazete kâğıdı
3 - Ambalaj kâğıtları- Kraft ambalaj kâğıdı - Çimento torba kâğıdı - Selüloz renkli
kâğıt -Şires kâğıdı - Kaplık kâğıt
4 - Özel kâğıtlar- Parşömen kâğıdı - Gomalı (zamklı) kâğıt - Soğan kâğıdı veya Gofreli
pelür - Aydınger kâğıdı - Selefon kâğıdı (jelatin vb.)
5 - Kartonlar- Dosya kartonu - Bristol karton - Krome karton - Kraft karton - Tripleks
karton - Saman kartonu - Beyaz karton - Gri karton
6 - Mukavvalar
Kağıt Ölçüleri
Kâğıt ölçüsü olarak Alman DIN normu uygulanmaktadır. Buna göre başlıca 3 kâğıt
ölçüsü kullanılmaktadır.
A0 : 841 x 189 mm, B0 : 1000 x 1414 mm, C0 : 917 x l297 mm
Bu ölçüler kâğıdın katlanmamış ölçüleridir. Kâğıt bir defa katlanınca oluşan ölçü, Al
Bl, Cl ölçüsüdür. Örneğin; A4 ölçüsündeki bir kâğıdın yâni 4 kere katlanan kâğıdın
ölçüsü 210 x 297 mm olur. Ülkemizde daha çok A ve B ölçüleri
kullanılmaktadır.Standart kağıt ölçüleri- 50 x 70 cm = Çıkartma kağıtları
-57 x 82 cm = I, II, III. Hamur, Kuşe kağıtlar, Biletlik
-59 x 82 cm = I, II, III. Hamur, Pelür kağıtlar
-59 x 92 cm = Avrupa parşömen
-64 x 90 cm = I. Hamur, Kuşe kağıtlar
-68 x 100 cm = I, II, III. Hamur, Biletlik kağıtlar
-70 x 100 cm = I, II, III. Hamur, Kuşe kağıtlar, Bristoller, ... Gramaj : Kağıdın 1m2
sinin gram olarak ağırlığına , o kağıdın gramajı denir. Kağıt Kalitesinin Kontrol
Edilmesi1) Kâğıdın yüzeyi, dokunarak veya üstten ve alttan ışıklandırılarak lüp ile
tetkik edilir.
2) Kâğıdın sağlamlığı, defalarca katlanarak ve enine, boyuna yırtılarak anlaşılır.
Kalınlık ise mikrometre ile ölçerek anlaşılabilir.
3) Kâğıdın tutkal miktarı, mürekkepli kalemle enine ve boyuna çizgiler çekilerek
anlaşılabilir. Mürekkep yayılmaz ve arkaya geçmezse kâğıt tam tutkallıdır. İnce ve
kalın tüm çizgiler yayılır ve arkaya geçerse kâğıt çok az tutkallı veya hiç
tutkallanmamıştır. Kalın çizgiler yayılır ve arkaya geçerse, kâğıt yarı tutkallı
demektir.
4) Kâğıdın odun miktarının tespiti için l ölçek phloroglucin, 5 ölçek % 100 saf alkol
ve 5 ölçek tuz ruhu karışımından l damla kâğıdın üstüne sürülür. Kâğıdın rengi, odun
miktarına göre az veya çok kırmızılaşır.
5) Sunî filigran kalıpla basıldığı için, kâğıdın hep aynı yerinde bulunur ve zamanla
kaybolabilir. Hakiki filigranın yeri ise kâğıttan kâğıda değişir ve hiçbir zaman
kaybolmaz.
6) Hava geçirmeyen kâğıt, altında mum yakıldığı zaman kabarcık çıkartır.
7) Yağ geçirmeyen kâğıt, üzerine bir damla terebentin damlatıldığında, 30 saniye
terebentini altına geçirmez.
8) Kâğıdın tozlu oluşu, üzeri siyah bezle silinerek veya siyah kâğıt üzerine
silkelenerek anlaşılabilir.
9) Kâğıdın yolunma derecesini anlamak için, yüzeyine ıslak parmakla bastırılıp
süratle çekilir.
10) Kâğıdın sararması, bir parça kâğıdın yarısı açıkta kalacak şekilde bir kitap
arasına konulup gün ışığına bırakılarak anlaşılabilir.